Κήρυγμα γιὰ τὴν Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως

«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω 

ἐαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν Σταυρὸν αὐτοῦ» 

 

    Βρισκόμαστε στὸ μέσον τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς προσκαλεῖ σήμερα νὰ προσκυνήσουμε τὸν Τίμιο καὶ ζωοποιὸ Σταυρὸ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

 

    Ὁ Σταυρός μας θυμίζει τὸ πάθος τοῦ Κυρίου, ἀπ’ ὅπου παίρνουμε θάρρος καὶ δύναμη νὰ συνεχίσουμε τὸν ἀγῶνα, ὥστε μέσα μας νὰ ζωντανέψει ἡ ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως καὶ νὰ μᾶς δώσει θάρρος καὶ δύναμη στὴ συνέχιση τοῦ δύσκολου πνευματικοῦ μας ἀγῶνα. 

 

    Ἡ ἄσκηση τῶν ἀρετῶν δὲν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση. Πέρα ἀπὸ τὴν προσωπικὴ ἰσχυρὴ θέληση, εἶναι ἀπαραίτητη καὶ ἡ ἁγιαστικὴ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔτσι οἱ ἅγιοι Πατέρες ὅρισαν, καταμεσῆς τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, νὰ προσκυνεῖται ὁ Τίμιος Σταυρὸς τοῦ Κυρίου, γιὰ νὰ λαμβάνουμε οἱ πιστοὶ ἀπὸ αὐτὸν χάρη καὶ δύναμη, ὥστε νὰ συνεχίσουμε μὲ σθένος τὸν πνευματικό μας ἀγῶνα. 

 

    Μᾶς λέγει τὸ συναξάρι τῆς Κυριακῆς: 

 

    «Τὴ αὐτὴ ἡμέρα Κυριακὴ τρίτη τῶν Νηστειῶν, τὴν προσκύνησιν ἑορτάζομεν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ». Ἐπειδὴ στὴ διάρκεια τῆς νηστείας τῶν σαράντα ἡμερῶν κατὰ κάποιο τρόπο καὶ ἐμεῖς σταυρωνόμαστε, νεκρωνόμαστε ἀπὸ τὰ πάθη, ἔχουμε τὴν πίκρα τῆς ἀκηδίας καὶ τῆς πτώσης, γι΄ αὐτὸ ὑψώνεται ὁ τίμιος καὶ ζωοποιὸς Σταυρὸς γιὰ ἀναψυχὴ καὶ ὑποστήριξή μας· μᾶς θυμίζει τὰ πάθη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ μᾶς παρηγορεῖ... 

 

    Εἴμαστε σὰν τοὺς ὁδοιπόρους σὲ δύσκολο καὶ μακρινὸ δρόμο ποὺ κατάκοποι, ἂν βροῦν κάποιο δένδρο κάθονται γιὰ λίγο στὴ σκιά του νὰ ἀναπαυθοῦν καὶ ἀνανεωμένοι συνεχίζουν τὸν δρόμο τους. Ἔτσι καὶ τώρα τὸν καιρὸ τῆς νηστείας καὶ στὸ δύσκολο ταξίδι τῆς προσπάθειας, ὁ ζωηφόρος Σταυρὸς φυτεύτηκε στὸ μέσον τοῦ δρόμου ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες, γιὰ νὰ μᾶς δώσει ἄνεση καὶ ἀναψυχή, γιὰ νὰ μᾶς ἐνθαρρύνει στὴν ὑπόλοιπη προσπάθειά μας. 

 

    «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν» μᾶς λέγει ὁ Κύριος. Καὶ ἀπευθύνει τὴν πρόσκλησή του σὲ ὅλους, ἐδῶ καὶ δυὸ χιλιάδες χρόνια. Δὲν ἔχει νόημα ἡ σωτηρία χωρὶς τὴν ἐλεύθερη βούληση τοῦ καθενός μας. Ἡ σωτηρία δὲν εἶναι ἀποτέλεσμα ἐξαναγκασμοῦ καὶ βίας ἀλλὰ ἐλεύθερης καὶ ἀβίαστης συγκατάθεσης μας. 

 

    Κύριο χαρακτηριστικὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ δόθηκε καὶ στὸν ἄνθρωπο εἶναι ἡ ἐλευθερία, τὸ αὐτεξούσιο. Δὲν θέλει ὁ Θεὸς νὰ ἔρθει καὶ νὰ τὸ ἀφαιρέσει κάνοντας τὸν ἄνθρωπο ἄβουλο. Μόνο ὁ ἄνθρωπος, σὲ ἀντίθεση μὲ ὅλο τὸ ζωικὸ βασίλειο, ἔχει αὐτὸ τὸ προνόμιο τῆς ἐλευθερίας. Καὶ αὐτὸ τὸ προνόμιο θὰ πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ τὸ διαχειριστεῖ σωστά. Νὰ καταλάβει πόσο ὁ Θεὸς τὸν ἀγάπησε καὶ τοῦ χάρισε τὸ αὐτεξούσιο. 

 

    Σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπάρχουν τρεῖς τάξεις ἀνθρώπων. Στὴν πρώτη εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀγαποῦν τὸν Θεὸ καὶ τηροῦν τὶς ἐντολές Του ἀπὸ φόβο μήπως τιμωρηθοῦν. Αὐτοὶ εἶναι οἱ δοῦλοι. Στὴ δεύτερη τάξη εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀγαποῦν τὸν Θεὸ καὶ τηροῦν τὶς ἐντολές Του, γιατί ἐλπίζουν σὲ ἀνταπόδοση. Αὐτοὶ εἶναι οἱ μισθωτοί. Τέλος ὑπάρχει καὶ μία τελευταία τάξη, στὴν ὁποία ἀνήκουν αὐτοὶ ποὺ ἀγαποῦν τὸν Θεὸ καὶ τηροῦν τὰ προστάγματα Του ἀπὸ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη. Αὐτοὶ εἶναι οἱ ἐλεύθεροι. Τέτοια πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ σωστοῦ Χριστιανοῦ πρὸς τὸν Θεό. Ἀγάπη χωρὶς φόβο. Ἐλεύθερα καὶ χωρὶς ἰδιοτέλεια πρέπει νὰ ἀγαπᾶ κάποιος τὸν Δημιουργό του. 

 

    Ἡ ἐποχή μας ἀλλὰ καὶ ἡ κάθε ἐποχὴ διέπεται ἀπὸ τὸ κοσμικὸ φρόνημα, ποὺ εἴτε δὲν κατανοεῖ εἴτε ἀπορρίπτει τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου, προτιμῶντας ὄχι τὸν πνευματικὸ ἀγῶνα ἀλλὰ τὴν ἄνεση καὶ τὴν ἱκανοποίηση τῶν κάθε εἴδους ἀπαιτήσεων καὶ ἐπιθυμιῶν, ποὺ ἐξυπηρετοῦν τὸν προσωπικό μας ἐγωισμό. 

 

    Ὅμως τὸ νὰ θέλει κάποιος νὰ βρίσκεται πίσω ἀπὸ τὸν Χριστὸ εἶναι σημεῖο σωτηρίας. Γιατί μόνο ἔτσι σώζεται, ἀλλιῶς ἀλλοτριώνεται καὶ ἡ ἀλλοτρίωση ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλεια. 

 

    Γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς πρέπει ἀνάλογα μὲ τὶς μικρές μας δυνάμεις νὰ καταβάλουμε κάθε προσπάθεια, νὰ δείχνουμε κάθε φιλοτιμία καὶ ἐπιμέλεια γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Νὰ προσφέρουμε στὸν Κύριό μας ὅ,τι περισσότερο μποροῦμε. Δὲν μποροῦμε ν᾿ ἀγωνιστοῦμε τόσο ἔντονα ὅσο οἱ Ἅγιοι. Μποροῦμε ὅμως ν᾿ ἀγωνιστοῦμε, νὰ καλλιεργήσουμε τὸ ἴδιο φρόνημα, δηλαδὴ νὰ μὴ συμβιβαζόμαστε μὲ τὴν ἁμαρτία. Ὁ Θὲὸς θὰ δεῖ τὴν προαίρεση μᾶς καὶ θὰ μᾶς ἐλεήσει. 

 

    Ὅποιος, λοιπόν, θέλει νὰ εἶναι πραγματικὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, θὰ πρέπει νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του ἀγόγγυστα καὶ νὰ Τὸν ἀκολουθήσει. Θὰ πρέπει νὰ ὑπομείνει τὰ προβλήματα, τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς θλίψεις. Αὐτὸς ποὺ ἀκολουθεῖ τὸν Χριστὸ πραγματικὰ εἶναι αὐτός, ποὺ προηγουμένως ἀπαρνήθηκε πρῶτα τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό. Εἶναι αὐτός, δηλαδή, ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸν «παλαιὸ ἄνθρωπο», ὅπως χαρακτηριστικὰ λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, καὶ ἀκολουθεῖ τὸν Χριστό. Αὐτὸς ποὺ ἀφήνει τὶς κακὲς συνήθειες, ποὺ τὸν ἀπομάκρυναν ἀπὸ τὸν Θεό, τὸν ἀποξένωσαν ἀπὸ τὴ θεία παρουσία καὶ τελικὰ τὸν ὑποδούλωσαν. Αὐτὸς ποὺ ἀγωνίζεται ἐνάντια στὰ πάθη του καὶ δὲν τὰ ἀφήνει νὰ τὸν κυριεύουν καὶ νὰ τὸν κρατοῦν δέσμιο. Αὐτὸς ποὺ μετανοεῖ καὶ κλαίει γιὰ τὶς ἁμαρτίες του. Αὐτὸς ποὺ γυρίζει σελίδα καὶ βάζει ἀρχὴ μετανοίας καὶ θέτει ὡς βοηθὸ καὶ συμπαραστάτη στὸν ἀγῶνα του τὸν ἴδιο τόν Χριστό. 

 

    Ἂς προσκυνήσουμε, λοιπόν, σήμερα μὲ κατάνυξη τὸν Τίμιο καὶ Ζωοποιὸ Σταυρὸ τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ. Ἂς ἀντλήσουμε ἀπὸ ἐκεῖνον τὴ δύναμη καὶ τὸ κουράγιο καὶ τὴ βοήθεια, ποὺ μᾶς εἶναι τόσο ἀναγκαῖα, ὥστε ἀνανεωμένοι καὶ καθησυχασμένοι, νὰ συνεχίσουμε τὸν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ νὰ ἀνεβοῦμε τὸν πνευματικό μας Γολγοθᾶ, τὸν Γολγοθᾶ, ποὺ ὅμως πάντα τὸν ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση. Ἀμήν. 

 

Τοῦ Ἄρχιμ. Ἰερόθεου Παπαθανασίου, Καθηγουμένου Ἱερὰς Μονῆς 

Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας