Ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
2025-09-15 18:44
Στὶς 14 Σεπτεμβρίου ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου. Ἡ τιμὴ πρὸς τὸν Τίμιο Σταυρὸ ἀνάγεται στοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους. Οἱ ἐπιστολὲς τοῦ ἀποστόλου Παύλου εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ χωρία στὰ ὁποῖα ἐξαίρεται ὁ ρόλος τοῦ Σταυροῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ κατακόμβες εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ χαραγμένους σταυροὺς ἀποδεικνύει ὅτι οἱ διωκόμενοι χριστιανοὶ θεωροῦσαν τοὺς ἑαυτούς τους τύπους τοῦ ἀδίκως παθόντος Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸ ἱερὸ αὐτὸ σύμβολο τοὺς ἐμψύχωνε καὶ τοὺς ἔδινε τὴ δύναμη τοῦ μαρτυρίου.
Ἡ θαυματοποιὸς δύναμη τοῦ Σταυροῦ
Ἡ δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ φάνηκε στὸ θαυμαστὸ ὅραμα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, στὰ 312, ἐνῷ βάδιζε ἐναντίον του Μαξεντίου κοντὰ στὴ Ρώμη. Οἱ ἱστορικοὶ τῆς ἐποχῆς ἀναφέρουν ὅτι ὁ αὐτοκράτορας εἶδε στὸν οὐρανό, ἡμέρα μεσημέρι, τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, σχηματισμένο μὲ ἀστέρια, καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», ἐπίσης σχηματισμένη μὲ ἀστέρια.
Ἦταν ἡ 28η Ὀκτωβρίου 312. Ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὥρα ἔδωσε διαταγὴ τὸ σημεῖο αὐτὸ νὰ γίνει τὸ σύμβολο τοῦ στρατοῦ του. Ὁ ἐχθρὸς κατατροπώθηκε καὶ ὁ Κωνσταντῖνος ἔγινε μονοκράτωρ τοῦ ἀπέραντου κράτους. Δὲν εἶχε καμιὰ ἀμφιβολία ὅτι ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ του εἶχε χαρίσει αὐτὴ τὴν περήφανη νίκη, γι’ αὐτὸ προσέγγισε τὸν χριστιανισμό.
Ἡ εὕρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Τὸ 326 ἀναχώρησε γιὰ τοὺς Ἁγίους Τόπους ἡ εὐσεβὴς χριστιανὴ μητέρα του ἁγία Ἑλένη, ὅπου ἄρχισε τὸ κτίσιμο λαμπρῶν ναῶν. Ἐπίκεντρο ἦταν ὁ Πανάγιος Τάφος τοῦ Κυρίου.
Στὸ σημεῖο ἐκεῖνο ὁ αὐτοκράτορας Ἀδριανὸς εἶχε κτίσει τὸ 135, κατὰ τὴ δεύτερη καταστροφὴ τῆς Ἱερουσαλήμ, ναὸ τῆς Ἀφροδίτης. Ἡ ἁγία Ἑλένη ἐπιδόθηκε σὲ προσπάθειες γιὰ τὴν ἀνεύρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ὕστερα ἀπὸ ἐπίπονες ἀνασκαφὲς τελικὰ βρέθηκαν τρεῖς σταυροί, τοῦ Κυρίου καὶ τῶν δύο ληστῶν.
Ἡ πιστὴ βασιλομήτωρ, μὲ δάκρυα στὰ μάτια παρέδωσε τὸν Τίμιο Σταυρὸ στὸν Πατριάρχη Μακάριο, ὁ ὁποῖος στὶς 14 Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 335 τὸν ὕψωσε στὸν Γολγοθᾶ καὶ τὸν τοποθέτησε στὸν ναὸ τῆς Ἀναστάσεως, τὸν ὁποῖο εἶχε ἀνεγείρει ἡ ἁγία πάνω ἀπὸ τὸν Πανάγιο Τάφο καὶ ὁ ὁποῖος σώζεται ὡς σήμερα.
Ἡ ἐπανάκτηση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα ἑορτάζουμε καὶ τὴν δεύτερη ὕψωση. Στὰ 613 οἱ Πέρσες κυρίεψαν τὴν Παλαιστίνη, λεηλάτησαν καὶ κατέστρεψαν τὰ ἱερὰ προσκυνήματα καὶ πῆραν ὡς λάφυρο τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ τὸν μετέφεραν στὴ χώρα τους. Λόγῳ τῶν θαυμάτων ποὺ ἐπιτελοῦνταν χάρη στὸν Τίμιο Σταυρὸ οἱ Πέρσες τὸν θεώρησαν μαγικὸ καὶ γι’ αὐτό τον φύλασσαν καὶ τὸν προσκυνοῦσαν, χωρὶς νὰ γνωρίζουν τὴν πραγματική του φύση καὶ ἰδιότητα! Ὁ αὐτοκράτορας Ἡράκλειος μετὰ τὴν νίκη του ἐναντίον τῶν Περσῶν παρέλαβε τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ τὸν μετέφερε στὴν Ἱερουσαλήμ. Ὁ Πατριάρχης Ζαχαρίας τὸν ὕψωσε ἐκ νέου στὸ ναὸ τῆς Ἀναστάσεως. Ἦταν 14 Σεπτεμβρίου τοῦ 626.
Ἡ ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων θεώρησε ὅτι ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἀνήκει σὲ ὅλη τὴν χριστιανοσύνη καὶ γι’ αὐτὸ ἀποφάσισε νὰ τεμαχίσει τὸ Τίμιο Ξύλο καὶ νὰ τὸ διανείμει σὲ ὅλη τὴν Ἐκκλησία. Ἔτσι διασώθηκαν μέχρι σήμερα πολλὰ τεμάχια, τὰ ὁποῖα φυλάσσονται ὡς τὰ πολυτιμότερα κειμήλια.
Πηγή: orthodoxoiorizontes.gr